بررسی سازه های انگیزش، خودکارآمدی و هزینه پاسخ درک شده مبتنی بر انگیزش محافظت در رفتار خودآزمایی پستان

مقدمه: سرطان پستان یکی از عوامل مرگ و میر در زنان به شمار می رود. در کشورهای توسعه یافته از هر 9 زن، یک نفر به این نوع سرطان مبتلا می شود. در ایران نیز شیوع این بیماری رو به افزایش است و مبتلایان به سرطان پستان در مقایسه با بیماران مشابه در کشورهای غربی، حدود 10 سال جوان تر هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین انگیزش محافظت، خودکارآمدی درک شده و هزینه پاسخ درک شده با رفتار خودآزمایی پستان در داوطلبین سلامت شهر مشهد در سال 1391 انجام شد. روش‌کار: این مطالعه مقطعی بر روی 410 نفر از داوطلبان سلامت 20 ساله و بالاتر که از جمعیت تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهری مشهد انتخاب شده بودند، انجام شد. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای بود؛ به این صورت که هر یک از مراکز بهداشتی درمانی شماره 1، 2، 3، 4 و 5 مشهد به عنوان طبقه در نظر گرفته شدند. سپس لیستی از افراد داوطلب سلامت مراکز بهداشتی درمانی تهیه شد و بر اساس آن تعداد نمونه ها، به نسبت این افراد در مراکز بهداشتی درمانی تخصیص داده شد (داوطلبان سلامت کسانی هستند که به منظور ترویج رفتارهای سالم در جامعه، مهارت های بهداشتی را فرا گرفته و دوره های آموزشی لازم را می گذرانند و آموخته های خود را حداقل به 50 خانوار منتقل می کنند). داده ها به وسیله پرسشنامه خودگزارشی گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 18) و آزمون های تی، ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 3/9±8/34 سال بود. بین هزینه پاسخ درک شده و رفتار خودآزمایی پستان ارتباط معناداری وجود داشت (093/0- =r، 001/0>p). همچنین بر اساس ضریب همبستگی پیرسون، بین انگیزش و رفتار خودآزمایی پستان (497/0=r، 001/0>p) و همچنین بین خودکارآمدی و رفتار خودآزمایی پستان (233/0=r، 001/0> p) ارتباط معناداری وجود داشت. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نقش انگیزش و هزینه پاسخ درک شده و خودکارآمدی درک شده را در اتخاذ رفتار خودآزمایی پستان تأیید می کند، لذا کاستن از هزینه های درک شده انجام خودآزمایی پستان در زنان با هدف تسهیل پذیرش رفتار می تواند به عنوان یک اصل در امر آموزش مورد توجه قرار گیرد.